9 zapisów w rozporządzeniach UDT, które musisz znać

9 przepisów związanych z UDT o których możesz nie mieć pojęcia, a które należy znać 

Poznaj przepisy UDT, o których każdy pracodawca oraz jego bhpowiec powinien pamiętać. W razie ich niedopełnienia odpowiedzialność spoczywa na pracodawcy. Jeśli więc jesteś właścicielem firmy lub bhpowcem w firmie, w której użytkowane są urządzenia techniczne podlegające pod Urząd Dozoru Technicznego (UDT) zapoznaj się z poniższym tekstem.

Odpowiedzialność pracodawcy a nie bhpowca

Zgodnie z polskim prawem pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo w miejscu pracy ponosi pracodawca ¹, warto tutaj podkreślić, iż zatrudnianie służb bhp nie zmniejsza jego odpowiedzialności , wielu pracodawców zatrudniając bhpowca ma złudne wrażenie pozbycia się problemu, skoro płacę komuś za kontrolę bhp to znaczy że ta osoba ponosi odpowiedzialność za stan rzeczy, ustawodawca jednak przewidział to inaczej. Jeżeli jesteś pracodawcą i uda ci się przekonać służby bhp żeby przymknęły na coś oko, to pamiętaj, to nie oznacza twojego sukcesu ponieważ odpowiedzialność ponosisz Ty! Przekonywania Bhpowca by naginał przepisy można porównać do statku na którym kapitan rozkazuje załodze porozpinać szalupy ratunkowe, jednak w momencie tragedii to nie załoga będzie odpowiadała za konsekwencje tych działań w momencie katastrofy.

Często spotykam się z opiniami odnośnie działania służb bhp, typu „z tym bhpowcem da się dogadać”. Jednak dogadanie nic nam nie daje, ponieważ to nie pracownik służb bhp jest osobą decyzyjną tylko jego pracodawca, a kontrole na tym bezpieczeństwem sprawuje państwo za pomocą instytucji, zgodnie z art 24 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej:

„ Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.”

Nadzór nad bezpieczeństwem użytkowania urządzeń technicznych w miejscu pracy

Dzisiaj chciałbym się skoncentrować, na jednym z urzędów który sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem w miejscu prac, specjalizującym się w urządzeniach technicznych. Urząd Dozoru Technicznego (UDT) działa na podstawie ustawy z 21. 12 2000 r. , która określa zakres jego działania, do ustawy dochodzi nam kilka rozporządzeń jakie pracodawca powinien znać. Chciałbym wypunktować kilka podstawowych zapisów które powinny być spełnione, by właściciel urządzeń podlegających pod UDT mógł spać spokojnie²

9 zapisów w rozporządzeniach UDT, o których trzeba koniecznie pamiętać

1.   Zgodnie z ustawą o Dozorze Technicznym urządzenie podlegające Dozorowi Technicznemu może być eksploatowane tylko na podstawie ważnej decyzji wydanej przez Dozór Techniczny ³ aby uzyskać taką decyzję musimy spełnić kilka rzeczy, posiadać odpowiednią dokumentację, osoby wykwalifikowane do obsługi oraz konserwacji, oraz urządzenie powinno być sprawne.
2. Wszystkie naprawy i modernizację takiego urządzenia powinny być ustalane z Dozorem
   
   Technicznym, o zakresie przy jakich czynnościach powinno być takie ustalenie wykonane mówi 24 artykuł Rozporządzenia o Dozorze Technicznym z 2003 r ⁴ . Ponadto firma wykonująca naprawy powinna posiadać uprawnienia wydane przez UDT. Uwaga: Wymóg ten nie dotyczy urządzeń, o których mówi art. 20 a ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o Dozorze Technicznym. Uzyskanie uprawnienia nie jest wymagane, gdy podmiot naprawiający lub modernizujący świadczy taką usługę okazjonalnie i zastosuje właściwą technologię naprawy lub modernizacji, uzgodnioną i nadzorowaną przez UDT.
3.  Eksploatujący jest zobowiązany poinformować Dozór Techniczny o każdym niebezpiecznym uszkodzeniu bądź wypadku z udziałem urządzenia. To jest dość częste zaniedbanie wynikające z niewiedzy, w momencie zaistnienia wyżej wymienionej sytuacji urządzenie traci ważność decyzji i nie można eksploatować go do czasu wykonania badania doraźnego powypadkowego⁵ .
4. Zgodnie z 26 artykułem Ustawy o Dozorze przedsiębiorca jest zobowiązany zapewnić odpowiednie warunki do wykonywania czynności przez inspektora, (np. zapewnić obciążenie do przeprowadzenia prób przy urządzeniu) co może stanowić pewien problem w niektórych sytuacjach, ponieważ nie zawsze sprzęt użytkowany przez pracodawcę pracuje na maksymalnych obciążeniach, a próba statyczna wykonywana przy odbiorze urządzenia wynosi 125 % takiego właśnie obciążenia. Pracodawca zobowiązany jest takie obciążenie zorganizować. Inspektor ma prawo odmówić wykonania badania technicznego, jeżeli uzna, że warunki do jego przeprowadzenia są nieodpowiednie.
5. Artykuł 9 Rozporządzenia z 2003 roku wymaga od pracodawcy, by urządzenie było eksploatowanie zgodnie z zaleceniami producenta i jego przeznaczeniem, oraz co istotne i często pomijane, na podstawie DTR (dokumentacja techniczno ruchowa) powinna być stworzona instrukcja obsługi, która powinna być dostępna dla obsługującego⁶ .
6. Po stronie eksploatującego jest zapewnienie właściwej obsługi oraz konserwacji danego urządzenia, które podlega pod dozór techniczny. Zakres kwalifikacji wymaganych jest określony w rozporządzeniu⁷ . Tutaj trzeba pamiętać, że każde urządzenie wymaga innych uprawnień do obsługi i konserwacji. Oddzielnie zdajemy egzamin państwowy na konserwatora wózka i oddzielnie na obsługę widlaka.
   
7.  Eksploatujący powinien założyć i przechowywać do każdego urządzenia dziennik konserwacji, w którym będzie odnotowywał swoje czynności konserwator posiadający odpowiednie uprawnienia. Terminy tych przeglądów określa rozporządzenie z 2003 r załącznik nr 2 oraz producent danego sprzętu. Najczęściej pracodawca zleca założenie i prowadzenie dziennika konserwatorowi, ale podobnie jak przy służbach bhp odpowiedzialność za istnienie takiego dziennika ponosi właściciel . Dodatkowo przed przekazaniem wózka widłowego pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia kontroli jego stanu technicznego, a przeprowadzona kontrola powinna być odnotowana w dokumentach eksploatacyjnych⁸.
8. W przypadku, gdy urządzenia są wyposażone w aparaty elektryczne, eksploatujący jest zobowiązany wykonywać pomiary elektryczne w czasie określonym w rozporządzaniu w artykule 12 oraz każdorazowo po wprowadzeniu zmian lub napraw w instalacji ⁹.
9.  Przy nowych zmianach prawa, zakupując urządzenie podlegające dozorowi nie trzeba wykonywać badań doraźnych eksploatacyjnych(które były płatne) gdyż nabywca przejmuje wszystkie prawa i obowiązki wynikające z decyzji. Należy natomiast pamiętać, że pozostaje obowiązek zgłoszenia Dozorowi Technicznemu zmianę właściciela – jeśli zaniedbamy ten obowiązek nie możemy dalej eksploatować urządzenia. Należy też sprawdzić czy nie zostały wykonane żadne zmiany w nowo nabytym sprzęcie od czasu ostatniego badania¹⁰.

Przestrzeganie wyżej wymienionych przepisów powinno pozwolić spać spokojnie pracodawcy, przynajmniej jeżeli chodzi o prawo związane z urządzeniami podlegającymi Dozorowi Technicznemu. Na samym końcu trzeba jeszcze podkreślić co grozi pracodawcy za nieprzestrzeganie wymogów prawnych, mówi nam o tym 63 art ustawy o dozorze, kto eksploatuje urządzenie bez ważnej decyzji bądź jej brew podlega karze grzywny bądź pozbawienia wolności, takiej samej karze podlega osoba która bez uzgodnienia przerabia bądź modernizuje urządzenia techniczne ¹¹ . Jaki wymiar kary wchodzi w grę ? Trudno powiedzieć, ale zgodnie z kodeksem karnym ”§ 1. Kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Nie podlega karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.” ¹²

Moja rada dla pracodawców jest następująca, jeżeli szukasz bhpowca, to nie takiego który będzie przymykał oko na to co się dzieje w zakładzie pracy, tylko takiego który będzie w stanie zabezpieczyć miejsce pracy zgodnie z przepisami, ponieważ to ty będziesz odpowiadał za konsekwencje tych działań. Jeżeli szukasz konserwatora to nie wystarczy zapłacić za stempelek, tylko zapłacić komuś kto wykona przegląd faktycznie i podpowie co przygotować w urządzeniu by zwiększyć bezpieczeństwo, a co by przeszło przegląd państwowy. Za nieprzestrzeganie przepisów odpowiada pracodawca i tłumaczenie się niekompetencją osób zatrudnionych nie pomoże się mu wybronić w sądzie.

Przypisy:

1Art. 207. § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o któ-rych mowa w art. 23711 § 2.

2Rodzaje urządzeń podlegających dozorowi technicznemu określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 1468), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym (Dz. U. z 2013, poz. 963 ze zm.).

3 Dz. U. Nr 122 poz 1321 z 2000 r. Art 14 urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym ,mogą być eksploatowane tylko na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, wydane przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego

4Dz.U. 2003 nr 193 poz. 1890 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego

5 Dz.U. 2003 nr 193 poz. 1890 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego art 19

6 Tamże : art 9

7Dz.U. 2001 nr 79 poz. 849 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych. ( z późniejszymi zmianami dz u nr 50 poz 426)

8 Dz u nr 70 poz 650 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym. Art 5.1

9 Dz.U. 2003 nr 193 poz. 1890 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego art 12

10 Ustawa o dozorze technicznym z 21 . 12 2000 r art 15 a

11 Tamże, art 63

12Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.