Uprawnienia do obsługi ładowarki teleskopowej

Uprawnienia do obsługi ładowarki teleskopowej 

 

Od jakiegoś czasu natrafiam na problemy związane z obsługą ładowarki teleskopowej[1], a dokładnie dotyczące wymogów nałożonych przez polskiego prawodawcę związanych z obsługą tego sprzętu.

We wcześniejszych wpisach (link, link, link) poruszałem temat paradoksów w polskim prawie związanych z uprawnieniami do obsługi urządzeń transportu bliskiego. Odnosiłem się w nich również do ładowarek teleskopowych. Obecna sytuacja wymaga  jednak dokładniejszej analizy.

Słowem wyjaśnienia -  ładowarki teleskopowe ze względu na kategorie uprawnień możemy przypisać do trzech grup:

1. wielozadaniowe nośniki osprzętów (Dz.U.nr 118, poz.1263)

2.wózki jezdniowe podnośnikowe specjalizowane ze zmiennym wysięgiem (Dz.U nr.79 poz 849 z późn. zm.)

3.wózki jezdniowe ( Dz.U. nr 70 poz 650 z późn. zm.)

 Wszystkie  rodzaje kwalifikacji mówią tak naprawdę  o tym samym urządzeniu. Problem powstaje w momencie interpretacji podczas późniejszej eksploatacji. 

 

W trakcie kontroli inspektora pracy na budowie dowiedziałem się, że dla PIP-u najważniejsze jest wykonywanie czynności. Oznacza to, że wykonując prace na terenie budowy  operator powinien posiadać "Książkę operatora maszyn roboczych". Pojawia się pytanie: co w sytuacji, kiedy maszyna jest zarejstrowana w UDT i podlega przepisom  z 21. 12. 2000 r.? Wówczas z godnie z prawem urządzenie obsługiwać można tylko na podstawie ważnej decyzji dopuszczającej do eksploatacji. Ponadto osoba obsługująca powinna mieć uprawnienia do obsługi wydane przez dozór techniczny lub imienne zezwolenie wydane przez pracodawcę na podstawie ustalonego programu. Jeżeli chodzi o ostatnią opcję istnieje dość duże utrudnienie, ponieważ na budowie często pracodawca jest zaledwie podwykonawcą pewnego zakresu działań, co uniemożliwia mu wystawienie imiennego zezwolenia na terenie nieswojej firmy (teren budowy nie należy do niego).

Sytuację może uprościć  producent,  który wystawi deklarację zgodności i powoła się na normy PN- ISO 5053:1999 bądź PN-EN 1459.  Wówczas mamy do czynienia z wózkiem jezdniowym specjalizowanym, który zgodnie z prawem należy zgłosić do UDT i postępować zgodnie z przyjętymi procedurami (wymogi związane z UDT opisywałem w poprzednich wpisach).  Problem pojawi się w momencie, w którym producent owej deklaracji nie wystawił, czyli np. w sytuacji, kiedy urządzenie było wyprodukowane w latach 90. W takiej sytuacji radzę mimo wszystko zgłosić dane urządzenia do UDT.

 

Kolejnym problemem, do którego odnosi się PIP, jest osprzęt dodatkowy stosowany w ładowarkach taki jak łyżka czy kosz do pracy z ludźmi.

 Czy posiadając uprawnienia do obsługi I WJO potrzebuję również uprawnienia do obsługi podestów ruchomych w  sytuacji, kiedy pracuję z koszem ? Interpretację, udzielającą na to pytanie twierdzącej odpowiedzi,  możemy  odnaleźć na stronie Państwowej Inspekcji Pracy, na której została umieszczona stosowna broszura (szczególną uwagę polecam zwrócić na stronę 13).

Producenci często dostosowują maszyny do wymagań pracy z ludźmi, a z godnie z 13 art. rozporządzenia o dozorze z 2003 roku operator ma obowiązek stosowania się do zaleceń producenta. W takiej sytuacji nie potrzebne są dodatkowe kwalifikacje. Pytanie co z koszem, który nie jest przewidziany przez producenta ? Odpowiedź jest prosta -  takim nie można pracować  i podnosić nim ludzi - chyba że uzgodnimy taką modernizację z dozorem technicznym i będziemy stosowali się do wytycznych ustalonych z inspektorem.  

Paradoks prawny, który wynika z rozwiązania proponowanego przez  Państwową Inspekcję Pracy, doprowadzić może do kuriozalnych sytuacji. Wyobraźmy sobie taki przypadek: ten sam operator w pewnej firmie  obsługuje tą samą ładowarkę przez 10 lat. W pewnym momencie następuje rozbudowa firmy. Zgodnie z interpretacją Państwowej Inspekcji Pracy przekraczając granice terenu budowy operator traci kwalifikacje - czyżby już nie potrafił obsługiwać urządzenia, które obsługiwał ostatnią dekadę?  Musi udać się na szkolenie, by uzyskać uprawnienia wydane przez instytut?  Co więcej, jeżeli potraktujemy ładowarkę teleskopową  jako wielozadaniowy osprzęt ,to co z decyzją na wózek? Co z przeglądem konserwacyjnym wymaganym co 30 dni? Wyjeżdżając na teren budowy musimy wyrejestrować z dozoru maszynę, a wracając na teren firmy powtórnie ją zgłosić ?  Jak dla mnie, to nie ma najmniejszego sensu.

 Wszystkich, którzy mają wątpliwości, co do  wyżej opisanego zagadnienia, proszę o kontakt- uzyskałem odpowiedź UDT profesjonalnie odnoszącą się do tematu i wyjaśniającą wątpliwe kwestie. Może okazać się pomocna w dyskusji z PIP.  Za zaangażowanie w sprawę i za udzieloną odpowiedź dziękuję warszawskiemu Dozorowi.  Zgłoszenie urządzenia do Dozoru daje nam  pewność weryfikacji jego stanu - kontrole wykonywane się cyklicznie  przez inspektorów UDT  oraz konserwatorów posiadających kwalifikacje wydane przez urząd. Nie są to duże kwoty, a na bezpieczeństwie nie powinno się oszczędzać  (przynajmniej takie jest moje  zdanie).

 

Reasumując, w całym zamieszaniu prawnym  najrozsądniejszą interpretacją wydaje się być  stanowisko Urzędu Dozoru Technicznego. Osobiście  każdą ładowarkę teleskopową polecam rejestrować w tej instytucji.

---

[1]    W artykule posługuję się pojęciem „ładowarka teleskopowa”. Terminem tym posługują się producenci i użytkownicy sprzętu. Używając tego określenia zawsze mam na myśli   „wózek jezdniowy specjalizowany ze zmiennym wysięgiem".