Szkolenie na temat oceny stanu technicznego konstrukcji jako kolejnego etapu działań związanych z resursem

Obecnie większość posiadaczy urządzeń transportu bliskiego musi obliczyć resurs dla urządzenia. Jednak obliczanie resursu nie jest wcale taką prostą sprawą. Z tego też względu warto brać udział w szkoleniach, które pozwolą pogłębić wiedzę i wyjaśnić pojawiające się wątpliwości. Wczoraj miałem okazję być uczestnikiem szkolenia zorganizowanego przez UDT w Gliwicach. Tematem szkolenia była ocena stanu technicznego konstrukcji (ustroju nośnego) w ramach kolejnych etapów działań związanych z resursem.

Zgodnie z ramowym programem szkolenia podczas piątkowego spotkania zostały poruszone następujące zagadnienia:

- podstawowe wiadomości dotyczące oceny stanu technicznego ustroju nośnego;

- rodzaje ustrojów nośnych, różnorodność materiałów;

- miejsca kontroli;

- dokumentacja po wykonanej ocenie.  

 

Kolejne szkolenie odbędzie się 9 listopada -  może ktoś zechce z niego skorzystać.  Informacja o szkoleniu znajduje się na stronie internetowej www.udt.gov.pl (zakładka: Obszary działania - Szkolenia i konferencje).

 

Rejestr Urządzeń Technicznych online – nowe narzędzie weryfikacji już dostępne

Urząd Dozoru Technicznego 22 stycznia 2021 roku opublikował nową stronę internetową: bezpiecznie.udt.gov.pl .

Bezpiecznie.udt.gov.pl – łatwy dostęp do informacji o użytkowanych urządzeniach technicznych

Celem strony jest umożliwienie użytkownikom dokonania łatwej i szybkiej weryfikacji danego urządzenia technicznego. Za pomocą strony, wpisując we wskazane miejsce numer ewidencyjny urządzenia, możemy sprawdzić, czy dane urządzenie objęte jest dozorem technicznym i czy ma aktualne badanie UDT dopuszczające je do eksploatacji. Jest to zdecydowanie pomocne chociażby dla służb bhp, które od tej pory bezproblemowo będą mogły sprawdzić zarówno urządzenia transportu bliskiego (m.in. wózki, podesty, żurawie czy suwnice), jak i urządzenia ciśnieniowe przeznaczone do przechowywania gazów i cieczy. Uważam, że przydałaby się również opcja weryfikacji urządzenia po numerze fabrycznym urządzenia. W chwili obecnej eksploatujący urządzenia techniczne nie mają obowiązku naklejania numeru nadanego przez UDT na danym urządzenia (choć uważam, że taki obowiązek zdecydowanie warto byłoby wprowadzić).

Zachęcam do zapoznania się ze stroną https://bezpiecznie.udt.gov.pl/ 

 Ładowarka  teleskopowa - wózek jezdniowy specjalizowany ze zmiennym wysięgiem czy wielozadaniowy nośnik osprzętu?

 

W dzisiejszym wpisie pochylę się nad problematyczną kwestią klasyfikacji ładowarek teleskopowych. Czy ładowarka teleskopowa powinna być traktowana jako wózek specjalizowany ze zmiennym wysięgiem czy jako wielozadaniowy nośnik osprzętu? Jak się okazuje odpowiedź na to pytanie może nie być jednoznaczna.  

 

Przestrzeganie prawa przez obywateli ma stanowić gwarancję prawidłowego funkcjonowania państwa. Jednak stosowanie się do przepisów, ustaw i rozporządzeń może okazać się w pewnych sytuacjach problematyczne, zwłaszcza jeśli zagłębimy się w ich treść i odniesiemy do już istniejących zapisów polskiego prawa. Myślę tutaj chociażby o pewnych paradoksach związanych z zakresem poszczególnych uprawnień czy kwalifikacji urządzeń technicznych, o których pisałem we wcześniejszych postach - patrz: (http://wozek-instruktor.blogspot.com/2015/11/absurdy-w-polskich-przepisach-i.html).

 

Od tamtego momentu zaszły spore zmiany. A to m.in. za sprawą Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 29 lipca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych. Najnowsza regulacja stanowi próbę rozwiązania problemu zakwalifikowania danego urządzenia jako wózek specjalizowany ze zmiennym wysięgiem bądź jako wielozadaniowy nośnik osprzętu. Czy ustawodawcy udało się to osiągnąć? Zobaczmy.                                                                        

       Ładowarka teleskopowa na budowie - problemy z kwalifikacją urządzenia    

        

Jakiś czas temu pracowałem jako Inspektor BHP na budowie. Każdy podwykonawca miał obowiązek dostarczyć zgodnie z wymogami prawnymi dokumenty dotyczące uprawnień operatorów, badań, wykorzystywanych urządzeń i maszyn. Jeden z podwykonawców dostarczył mi dokumentację dotyczącą wózka jezdniowego specjalizowanego ze zmiennym wysięgiem. Zgodnie z obowiązującą procedurą sprawdziłem ważność decyzji dopuszczającej urządzeie do eksploatacji wydanej przez UDT, zapisy z aktualnego przeglądu wykonanego przez konserwatora oraz uprawnienia operatora w zakresie danej kategorii wydane przez Urząd Dozoru Technicznego. Wszystko zgodnie z przepisami, ale jak się okazuje tylko pozornie…

 

Pewnego dnia na budowie pojawił się inspektor pracy, który uznał, że osoba obsługująca omawiane urządzenie nie posiada niezbędnych uprawnień do jego obsługi. Jak to?   Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych osoba pracująca na terenie budowy powinna posiadać uprawnienia do obsługi wielozadaniowego nośnika osprzętu, którym według inspektora pracy była opisywana maszyna. Urządzenie to wykorzystywało różny osprzęt (łyżka, widły, kosz do podnoszenia ludzi), co zostało oczywiście przewidziane przez producenta. Mieliśmy do czynienia z paradoksalną sytuacją- osoba pracująca tym urządzeniem, posiadająca uprawnienia UDT, mogła go obsługiwać jako wózek jezdniowy poza terenem budowy, ale kiedy wjeżdżała na teren budowy, traciła uprawnienia. Czy można zarzucić coś inspektorowi pracy? Zgodnie z literą prawa – nie, jego obowiązkiem była kontrola przestrzegania prawa, a nie analiza logiczna zapisów prawnych.

 

W tej sytuacji pojawia się jeszcze jeden problem. Co z konserwacją urządzenia i dozorem technicznym? Jaką moc prawną ma decyzja UDT w momencie, kiedy urządzenie wjeżdża na budowę? Przestaje obowiązywać? A może jedna ładowarka raz jest wózkiem jezdniowym specjalizowanym ze zmiennym wysięgiem a raz wielozadaniowym nośnikiem osprzętu?

 

W takiej sytuacji z pomocą przychodzi rozporządzenie z dnia 29 lipca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych. W załączniku nr 1 do rozporządzenia „MASZYNY I URZĄDZENIA TECHNICZNE STOSOWANE PRZY ROBOTACH ZIEMNYCH, BUDOWLANYCH I DROGOWYCH, DO OBSŁUGI KTÓRYCH WYMAGANE JEST ODBYCIE SZKOLENIA I UZYSKANIE POZYTYWNEGO WYNIKU ZE SPRAWDZIANU” pojawia się zapis:

 

„Wielozadaniowych nośników osprzętów nie stanowią wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2019 r. poz. 667, z późn. zm.).”

   

Kiedy więc zgłosimy maszynę do UDT, uzyskamy numer rejestracyjny oraz decyzję, że posiadamy wózek specjalizowany ze zmiennym wysięgiem, którego nie możemy traktować jako wielozadaniowego nośnika osprzętu, powinniśmy mieć problem rozwiązany.

 

Możliwa jest jednak jeszcze jedna kłopotliwa sytuacja. Ktoś może kupić ładowarkę teleskopową i potraktować ją jako wielozadaniowy nośnik osprzętu, którego nie musimy przecież zgłaszać do UDT. Operator w takiej sytuacji będzie posiadał uprawnienia wydane przez firmę akredytowaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Łukasiewicz, a właściciel odnotuje pewne oszczędności, co będzie skutkiem braku opłat związanych z działaniami UDT oraz przeglądami konserwatorskimi urządzenia. Jednak istnieje pewne ryzyko, że w razie wystąpienia wypadku, ktoś może uznać, że dana ładowarka to nie wielozadaniowy nośnik osprzętu, a wózek specjalizowany. Zauważmy, że w dalszym ciągu nie ma zapisu, który precyzowałby które urządzenie należy zaliczyć do wielozadaniowych nośników osprzętu, a które do wózków specjalizowanych. Istnieją wprawdzie normy przedmiotowe, ale interpretacja ich jest dość dowolna i niekoniecznie obowiązkowa.  

 

Uważam, że zmiana, którą wprowadza nowe rozporządzenie, zdecydowanie stanowi krok w dobrym kierunku. Nie prowadzi jednak do definitywnego rozwiązania problemu.

 

Na koniec mała rada dla wszystkich, którzy znajdą się w podobnej sytuacji. Najlepiej wybrać opcję ze zgłoszeniem urządzenia do UDT. Jeśli maszyna zostanie zarejestrowana, mamy problem z głowy. Podobnie zresztą w przypadku odmowy rejestracji urządzenia przez UDT – oczywiście, jeśli taką odmowę mamy na piśmie. Najgorsze co możemy zrobić, to dokonać samodzielnej interpretacji sytuacji. Może się bowiem okazać, że odpowiednie urzędy dokonają całkowicie innej oceny w sytuacji kryzysowej.    

Zmiana ustawy o dozorze technicznym

Zmiana ustawy o dozorze technicznym

31 marca weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Na jej mocy zmianie ulega ustawa o dozorze technicznym.

 Zgodnie z art. 28.

"W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2019 r. poz. 667) po rozdziale 6 dodaje się rozdział 6a w brzmieniu:

„Rozdział 6a

Przepisy epizodyczne

Art. 68a. 1. W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w przypadku niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego organ właściwej jednostki dozoru technicznego może w 2020 r., na wniosek eksploatującego, odroczyć termin wykonania badań technicznych i zezwolić na eksploatację urządzenia technicznego na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy pod warunkiem, że eksploatujący złoży oświadczenie, że od dnia przeprowadzenia ostatniego badania urządzenia technicznego nie wprowadzono zmian dotyczących eksploatacji urządzenia technicznego oraz, że jego dalsza eksploatacja, w ocenie eksploatującego, nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska.

2. Wniosek oraz oświadczenie, o których mowa w ust. 1, mogą zostać złożone pisemnie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344). Organ właściwej jednostki dozoru technicznego, do którego wpłynął wniosek oraz oświadczenie, może dokonywać wezwań do uzupełnienia braków wniosku lub oświadczenia pisemnie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, telefonicznie lub w inny sposób; sposób wezwania należy udokumentować, dołączając do akt sprawy notatkę służbową lub potwierdzenie transmisji danych.

3. Odroczenie terminu wykonania badania i zezwolenie na eksploatację na warunkach określonych w ust. 1 następuje w drodze decyzji administracyjnej.”.

Obliczanie resursu UTB - najczęściej popełniane błędy

Obliczanie  resursu UTB - najczęściej popełniane błędy

Resurs, rozumiany jako okres zdolności użytkowej, to czas, w którym użytkownik danego urządzenia może bezpiecznie i efektywnie je eksploatować. Obecnie większość posiadaczy urządzeń utb musi obliczyć resurs dla urządzenia. Jednak obliczanie resursu nie jest taką prostą sprawą, jak mogłoby się wydawać. Często wyliczenia resursu dla danego urządzenia są pełne błędów i nieprawidłowości. Za chwilę zapoznacie się z najważniejszymi błędami w wyliczaniu resursu, najpierw jednak przypomnijmy, co to jest resurs.

W branży urządzeń transportu bliskiego pojęcie to wprowadza Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego. Dokument ten nakłada obowiązek odtworzenia przebiegu eksploatacji urządzenia transportu bliskiego z myślą o dokonaniu jego oceny stanu technicznego i  określenia resursu. Od wejścia tych przepisów w życie minęło już trochę czasu. Wraz z kolegą z branży Dariuszem Surmackim, jako osoby zawodowo zajmujące się wyliczaniem resursu oraz szkoleniem osób, mających się tym zajmować,  postanowiliśmy zasygnalizować, jakie błędy są najczęściej popełniane w wyliczaniu resursu UTB. 

Co to jest resursu urządzenia?

Zgodnie z paragrafem  2. rozporządzenia resurs  to:  

"parametry graniczne  stosowane do oceny i identyfikacji stanu technicznego, określone na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia UTB w założonym okresie eksploatacji z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania."

Ustawodawca przewidział sytuację, w której eksploatujący urządzenie transportu bliskiego nie będzie znał historii eksploatacji urządzenia (brak rejestracji przebiegu eksploatacji UTB z przyczyn niezależnych od eksploatującego), a w  związku z tym  jego resursu. Ma on wówczas obowiązek określić go na podstawie "aktualnego stanu wiedzy technicznej i dobrej praktyki inżynierskiej".

Wyliczanie resursu

Zgodnie z wymogami rozporządzenia, wyliczając resurs należy bazować na co najmniej trzech podstawowych danych:

- liczbie cykli;

- stanie obciążenia;

- aktualnych warunkach pracy.

Warto również wykorzystać informacje i wymogi zawarte w specyfikacjach technicznych takich jak normy PN, EN, DIN, ASME, ISO czy FEM. To właśnie ta nieco tajemniczo brzmiąca "dobra praktyka inżynierska" oznacza umiejętne wykorzystanie wspomnianych wyżej elementów w celu postawienia wiarygodnych wniosków, które należy przedstawić inspektorowi UDT w postaci orzeczenia.

Jakie błędy są najczęściej popełniane przez osoby wyznaczające resurs?

W oparciu o własne obserwacje, jak również obserwacje innych konserwatorów i eksploatujących, przygotowaliśmy listę najczęściej popełnianych błędów podczas wyliczania resursu danego urządzenia. Należą do niej:

- brak odniesienia się do ilości odbytych cykli;

- brak odniesienia się do stanu obciążeń;

- opieranie orzeczenia wyłącznie o ilości odbytych motogodzin spisanych z licznika w stosunku do ilości motogodzin wskazanej w dokumentacji wózka;

- przygotowanie orzeczenia w formie pisemnego lapidarnego oświadczenia o stopniu wykorzystania resursu;

- przygotowanie orzeczenia resursu na bazie protokołu z przeglądu specjalnego, który
w swym zakresie skupia się na ocenie stanu mechanizmów i w zasadzie nie odnosi się do ilości odbytych cykli, widma obciążeń oraz warunków eksploatacji.

W ostatnim wymienionym punkcie  w dużym skrócie wygląda to tak, że modyfikowana jest formatka przeglądu specjalnego na arkusz obliczenia resursu zapominając o tym, że ten dokument nie spełnia ustawowej definicji resursu. Nie jest to również przegląd specjalny, gdyż pomija się zagadnienia związane z badaniami NDT i stopniem zmęczenia konstrukcji stalowej. Podejście to jest szczególnie niekorzystne dla eksploatujących z uwagi na stosunkowo wysoki koszt takiego „resursu”.

Analiza listy omówionych powyżej błędów nasuwa wniosek, iż niektóre "osoby kompetentne", zajmujące się wyliczaniem resursu albo nie do końca zrozumiały istotę wyznaczania resursu, albo nie posiadają odpowiednich narzędzi do jego poprawnego oszacowania.

A wszystkich, którzy chcą skorzystać z profesjonalnej usługi wyliczania resursu zachęcam do zapoznania się z ofertą obliczania resursu dostępną na stronie:

https://awans-bhp.pl/resurs-urzadzenia-okreslenie-resursu-wozka-suwnicy-dzwignika-podestu/

Określanie resursu dla urządzeń transportu bliskiego

Określanie resursu dla urządzeń transportu bliskiego

Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego wprowadziło obowiązek odtworzenia przebiegu eksploatacji urządzenia transportu bliskiego z myślą o dokonaniu jego oceny stanu technicznego i  określenia resursu. 

Resurs - definicja

Zacznijmy od wyjaśnienia pojęcia resursu. Zgodnie z paragrafem  2. rozporządzenia resurs  to 

"parametry graniczne  stosowane do oceny i identyfikacji stanu technicznego, określone na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia UTB w założonym okresie eksploatacji z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania."

Określenie stopnia wykorzystania resursu odnosi się do wszystkich urządzeń transportu bliskiego podlegających dozorowi technicznemu. Aby prawidłowo określić stopień wykorzystania resursu urządzenia eksploatujący powinien na bieżąco prowadzić odpowiedni rejestr warunków eksploatacji UTB, w tym jego poszczególnych mechanizmów. Te ostatnie mogą bowiem osiągnąć swój resurs w różnych terminach.

Resurs a brak informacji o historii urządzenia

Rozporządzenie nakłada na eksploatującego obowiązek prowadzenia rejestracji przebiegu eksploatacji UTB. Co jednak w przypadku, kiedy z przyczyn niezależnych od eksploatującego brak jest takiej dokumentacji?  W takiej sytuacji na eksploatującym spoczywa obowiązek odtworzenia tego przebiegu na podstawie "aktualnego stanu wiedzy technicznej i dobrej praktyki inżynierskiej". Również w przypadku braku wiedzy na temat resursu UTB, eksploatujący " określa go na podstawie aktualnego stanu wiedzy technicznej i dobrej praktyki inżynierskiej." Dla osób, które nie posiadają dużego doświadczenia w eksploatacji UTB może stanowić to duże wyzwanie.

Osiągnięcie resursu przez UTB

Dzięki rejestracji stopnia wykorzystania resursu eksploatujący może łatwo wychwycić moment przekroczenia resursu przez dane urządzenie lub przez któryś z jego mechanizmów, co oznaczania obowiązek przeprowadzenia lub zlecenia przeprowadzanie przeglądu specjalnego. Jak możemy przeczytać w poradniku "Wytyczne UDT dotyczące eksploatacji urządzeń transportu bliskiego", wydanie 2, czerwiec 2019r", przegląd specjalny powinien dotyczyć wszystkich elementów wpływających na eksploatację UTB bądź mechanizmu - w tym konstrukcję nośną, zespoły mechaniczne, układy: elektryczne, bezpieczeństwa, hydrauliczne i pneumatyczne. Osoba wykonująca przegląd specjalny, posiadająca odpowiednie kwalifikacje i kompetencje, może zalecić nie tylko przeprowadzenie naprawy czy remontu urządzenia, ale również (w celu zapewnienia bezpieczeństwa) zmianę sposobu eksploatacji - m.in. może wskazać na potrzebę wykonywania czynności konserwacyjnych nieco częściej niż dotychczas.

Usługa określania resursu dla urządzeń transportu bliskiego

W związku z przepisami nakładającymi na eksploatujących obowiązek określania resursu dla poszczególnych urządzeń transportu bliskiego przygotowałem dla moich klientów nową ofertę - usługę obliczania resursu dla UTB, w tym dla wózków widłowych, suwnic i podestów. Zapewniam kompleksowe oszacowanie bezpiecznego czasu eksploatacji danego urządzenia oraz sporządzenie niezbędnej dokumentacji.

Więcej szczegółów już wkrótce na stronie http://startech-konserwacja.pl/

W przypadku pytań zachęcam do kontaktu: startech1142@gmail.com, tel. 790 653 667

Zapraszam!

Przedłużenie terminów ważności imiennych zezwoleń na wózki widłowe

Przedłużenie terminów ważności imiennych zezwoleń na wózki widłowe

14. 10 2019 r. ogłoszone zostało rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 8 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy  przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym. Rozporządzenie dostępne jest na stronie.

Jakie zmiany przynosi nowe rozporządzenie? Przede wszystkim przedłuża terminy ważności imiennych zezwoleń na wózki widłowe. 

Jak było do tej pory?

Przypomnijmy, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym z dnia 15 grudnia 2017 roku już 31 grudnia 2019 roku miałyby stracić ważność pierwsze imienne zezwolenia do obsługi wózków widłowych wystawione przez pracodawcę - są to zezwolenia wystawione do dnia 31 grudnia 2004 roku. W kolejnych latach (tj. 31 grudnia 2020 r. i 31 grudnia 2021 r.) miały  stracić ważność pozostałe imienne zezwolenia (wystawione odpowiednio do dnia 31 grudnia 2014 r. oraz od dnia 1 stycznia 2015 r.).

Więcej na temat Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym z dnia 15 grudnia 2017 roku znajdziecie na stronie:

https://awans-bhp-lodz.blogspot.com/2019/01/zniesienie-imiennych-zezwolen-na-wozki.html

Jakie są nowe terminy ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków widłowych wystawione przez pracodawcę?

Zgodnie z nowym rozporządzeniem zezwolenia wystawione do dnia 31 grudnia 2004 roku ważne są do dnia 31 grudnia 2023 r, te wystawione do dnia 31 grudnia 2014 r. ważne są do dnia 31 grudnia 2026 r., zaś te wystawione do dnia 1 stycznia 2015 r. ważne są do dnia 31 grudnia 2027 r. Pamiętajmy jednak, że w przypadku zmiany pracodawcy imienne zezwolenie automatycznie traci ważność.

Jak uzupełnić kwalifikacje niezbędne do obsługi wózków widłowych?

Pomimo przedłużenia terminów ważności imiennych zezwoleń, osoby które nadal będą chciały wykonywać zawód operatora wózków widłowych, będą musiały uzupełnić swoje kwalifikacje zdobywając świadectwo kwalifikacyjne do obsługi wózków widłowych wydawane przez UDT. W tym celu należy przystąpić do egzaminu przed państwową komisją, w skład której wchodzą przedstawiciele UDT. Pozytywny wynik z  egzaminu oznacza zdobycie uprawnień. Pamiętajmy jednak, że od 1 czerwca 2019 r. zaświadczenia kwalifikacyjne przestały mieć charakter bezterminowy, co jest wynikiem ustawy o zmianie ustawy o dozorze technicznym.

Okresy ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych UDT - nowe rozporządzenie

Okresy ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych UDT

- nowe rozporządzenie -

Jak już wiecie z wcześniejszych wpisów (m.in.  "Kwalifikacje wymagane przy obsłudze i konserwacji UTB -  propozycja zmian" - link),   od 1 czerwca 2019 roku zaświadczenia kwalifikacyjne UDT  mają charakter terminowy. Zgodnie z nowelizacją ustawy o dozorze technicznym:

"Zaświadczenia kwalifikacyjne osób (...) są wydawane na czas określony nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 10 lat, w zależności od rodzaju urządzenia technicznego, stopnia trudności w jego obsłudze i konserwacji oraz stopnia zagrożenia, które może spowodować".

Wiele osób zastanawiało się, jakie okresy ważności będą obowiązywały w przypadku konkretnych urządzeń technicznych. Odpowiedź przynosi Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21  maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych (dostępne na stronie http://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2019/1008/1)

Załącznik nr  3 do rozporządzenia "Rodzaje urządzeń technicznych, przy obsłudze i konserwacji których wymagane jest posiadanie kwalifikacji potwierdzonych zaświadczeniem kwalifikacyjnym, oraz okresy ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych" precyzuje dokładny przedział czasowy ważności uprawnień UDT wydawanych dla operatorów i konserwatorów poszczególnych urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu. 

Terminy ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych do obsługi i konserwacji UTB

Tak jak pisałem we wspomnianym poście, jeśli chodzi o wózki jezdniowe podnośnikowe termin ważności uprawnień do obsługi:

- wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia z wysięgnikiem oraz wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem - wynosi  5 lat,

a  w przypadku

- wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia z wyłączeniem wózków z wysięgnikiem oraz wózków z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem - wynosi 10 lat.

10 lat ważności mają również uprawnienia do obsługi podestów:

- ruchomych stacjonarnych,

- podestów ruchomych wiszących,

- podestów ruchomych masztowych,

- podestów na pojazdach kolejowych,

zaś 5 lat ważności - uprawnienia do obsługi podestów  ruchomych przejezdnych.

Operatorzy suwnic , wciągników i wciągarek ogólnego przeznaczenia otrzymują zaświadczenia do obsługi ważne przez 10 lat, zaś suwnic, wciągników i wciągarek ogólnego oraz specjalnego przeznaczenia  - przez 5 lat.

Termin 10 lat ważności obejmuje żurawie stacjonarne oraz przewoźne i przenośne, zaś pozostałe - żurawie samojezdne, żurawie wieżowe, szybkomontujące, szynowe,  kolejowe i na pojazdach kolejowych, pokładowe czy pływające - 5 lat.

W przypadku konserwacji wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia ważność świadectwa kwalifikacyjnego wynosi  5 lat. Podobnie zresztą jak w przypadku konserwacji podestów ruchomych (stacjonarnych, wiszących, masztowych przejezdnych, załadowczych, na pojazdach kolejowych) oraz suwnic, wciągarek i wciągników (ogólnego przeznaczenia oraz specjalnego przeznaczenia). W przypadku zaświadczeń do konserwacji żurawi termin wynosi  10 lat dla żurawi stacjonarnych, a dla reszty żurawi - 5 lat.

W rozrządzeniu znajdziecie   również jako załącznik nr  1 wzór "Wniosku o sprawdzenie kwalifikacji", jako załącznik nr 4 wzór "Wniosku o przedłużenie okresu ważności zaświadczenia kwalifikacyjnego", a jako załącznik nr 2 wzory  zaświadczeń kwalifikacyjnych wydawanych dla operatorów oraz konserwatorów  przez UDT, przez TDT oraz WDT.

Plany przedłużenia terminów ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków widłowych

Plany przedłużenia terminów ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków widłowych

Projekt zmian rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych  z napędem silnikowym

Dnia 5 kwietnia 2019 roku powstał projekt Rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii zmieniający rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych  z napędem silnikowym. Jak sama nazwa rozporządzenia wskazuje, ma ono na celu wprowadzenie kilku zmian w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych  z napędem silnikowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 47).  Jedną z podstawowych zmian, jakie wprowadziłoby nowe rozporządzenie, będzie wydłużenie okresu ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków widłowych. 

Plany przedłużenia terminów ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków widłowych

Przypomnę, że według rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych  z napędem silnikowym:

·   imienne zezwolenia wystawione do dnia 31.12.2004 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31.12 .2019 r.

·  imienne zezwolenia wystawione do dnia 31.12.2014 r. zachowują ważność nie dłużej niż do 31 grudnia 2020 r.

·  imienne zezwolenia wystawione od dnia 01.01. 2015 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31. 12.2021 r.

Ustawodawca przewidział więc konkretny czas, w którym pracownicy wykonujący pracę operatora wózków widłowych w danym zakładzie w oparciu o imienne zezwolenie, powinni uzupełnić swoje kwalifikacje i przystąpić do egzaminu przed komisją UDT. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że jest to wystarczający czas na zdobycie zaświadczeń kwalifikacyjnych. Z punktu widzenia pojedynczego człowieka może i tak, jednak biorąc pod uwagę sytuację firm, w których znaczna część pracowników wykonuje zadania w oparciu o imienne zezwolenia oraz sytuację UDT, który musi przeprowadzić wszystkie egzaminy-  już niekoniecznie. O swoich wątpliwościach na ten temat pisałem na blogu niecały rok temu w artykule: "Uprawnienia na wózki widłowe w świetle nowych przepisów - trudności z organizacją egzaminu, wskazówki dla firm" dostępnym pod linkiem:

 http://wozek-instruktor.blogspot.com/2018/07/uprawnienia-na-wozki-widowe-w-swietle.html

Jak się okazuje, moje obawy były słuszne. Odpowiedzią na te trudności jest proponowany projekt rozporządzenia, w którym ustawodawca przewiduje przedłużenie terminów ważności imiennych zezwoleń, aby - jak możemy przeczytać w uzasadnieniu, umożliwić "tym samym pracodawcom i pracownikom dogodniejsze zaplanowanie czasu przystąpienia do egzaminu". Dotychczas zaproponowane terminy na uzyskanie zaświadczenia kwalifikacyjnego wydawanego przez UDT wydają się być za krótkie "z uwagi na skalę tego typu uprawnień (do końca 2018 r. zarejestrowano w UDT ok. 194.000 takich wózków) oraz możliwości UDT w zakresie egzaminowania".

Nowe terminy ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków jezdniowych?

 W omawianym projekcie zaproponowano nowe terminy ważności imiennych zezwoleń do obsługi wózków jezdniowych. Imienne zezwolenia:

" 1) wystawione do dnia 31 grudnia 2004 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2023 r.;

2) wystawione do dnia 31 grudnia 2014 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2026 r.;

3) wystawione od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 10 sierpnia 2018 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2027 r."

Wydłużenie okresu przejściowego przewidzianego na uzupełnienie kwalifikacji będzie z pewnością dużym udogodnieniem zarówno dla pracodawców i pracowników, jak i samego Urzędu Dozoru Technicznego.

Kwalifikacje wymagane przy obsłudze i konserwacji UTB - propozycja zmian

Kwalifikacje wymagane przy obsłudze i konserwacji UTB -  propozycja zmian

Minister przedsiębiorczości i technologii przygotował projekt rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych.  Przygotowany dokument jest następstwem nowelizacji ustawy o dozorze technicznym z dnia 9 listopada 2018 r (Dz.U. 2018 poz. 2518). 

Co na temat zaświadczeń kwalifikacyjnych mówi ustawa o zmianie ustawy o dozorze technicznym?

Zgodnie z nowelizacją ustawy o dozorze technicznym:

"Zaświadczenia kwalifikacyjne osób, o których mowa w ust. 3, są wydawane na czas określony nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 10 lat, w zależności od rodzaju urządzenia technicznego, stopnia trudności w jego obsłudze i konserwacji oraz stopnia zagrożenia, które może spowodować".

Przypomnijmy, że do tej pory zaświadczenia kwalifikacyjne operatorów i konserwatorów były wydawane bezterminowo. Od 1 czerwca 2019 roku legitymacje UDT będą miały określone terminy ważności.  Przedział terminów ważności uprawnień UDT określa ustawa, zaś konkretne okresy ważności dotyczące już danego urządzenia zostaną sprecyzowane w załączniku nr 3 do projektu rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych

Jak będzie wyglądała procedura uzyskania uprawnień do obsługi UTB?

Projekt rozporządzenia zakłada, że podobnie jak do tej pory, sprawdzanie kwalifikacji będzie następowało na pisemny (bądź też elektroniczny) wniosek osoby zainteresowanej. Wniosek musi zawierać informację na temat rodzaju zaświadczenia kwalifikacyjnego (czy ubiegamy się o uprawnienia do obsługi czy konserwacji) oraz zakresu (musimy wskazać rodzaj urządzenia, którego ma dotyczyć zaświadczenie). Wzór wniosku będzie dołączony do rozporządzenia. Oprócz wniosku osoba egzaminowana musi również uiścić opłatę egzaminacyjną. Ustawodawca przewiduje możliwość zwrócenia tej kwoty w przypadku, kiedy egzamin się nie odbędzie (z zastrzeżeniem kliku warunków).

Forma egzaminu również nie ulegnie większym zmianom. Kandydat na operatora czy konserwatora UTB nie uniknie ani części teoretycznej, ani praktycznej egzaminu.

Jak będzie wyglądała procedura przedłużenia ważności zaświadczenia kwalifikacyjnego?

Przedłużenie okresu ważności zaświadczenia kwalifikacyjnego będzie możliwe jedynie na pisemny lub elektroniczny wniosek osoby zainteresowanej. Jednym z istotniejszych warunków przedłużenia zaświadczenia jest złożenie oświadczenia przez składającego wniosek o wykonywaniu czynności w zakresie określonym w tym zaświadczeniu przez co najmniej 3 lata w okresie ostatnich 5 lat ważności zaświadczenia. Za złożenie fałszywego oświadczenia dana osoba może zostać pociągnięta do poniesienia odpowiedzialności karnej.

Terminy ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych do obsługi i konserwacji UTB

Na koniec  kwestia, o którą najczęściej jestem pytany, a dotycząca konkretnych terminów ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych. Zostały one przedstawione w projekcie omawianego rozporządzenia jako załącznik nr 3 do projektu. Określono w nim rodzaje urządzeń technicznych przy obsłudze i  konserwacji których wymagane jest posiadanie zaświadczenia kwalifikacyjnego oraz okresy ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych w zależności od rodzaju urządzenia. Przykładowo, jeśli chodzi o wózki jezdniowe podnośnikowe termin ważności uprawnień do obsługi:

- wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia z wysięgnikiem oraz wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia z osobą obsługująca podnoszoną wraz z ładunkiem - wynosi  5 lat,

zaś w przypadku

- wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia z wyłączeniem wózków z wysięgnikiem oraz wózków z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem - wynosi 10 lat.

10 lat ważności będą miały również uprawnienia do obsługi podestów:

- ruchomych stacjonarnych,

- podestów ruchomych wiszących,

- podestów ruchomych masztowych,

- podestów na pojazdach kolejowych,

zaś 5 lat ważności - uprawnienia do obsługi podestów  ruchomych przejezdnych.

Operatorzy suwnic , wciągników i wciągarek ogólnego przeznaczenia otrzymają zaświadczenia do obsługi ważne przez 10 lat, zaś suwnic, wciągników i wciągarek ogólnego oraz specjalnego przeznaczenia  - przez 5 lat.

Termin 10 lat ważności będzie obejmował żurawie stacjonarne oraz przewoźne i przenośne, zaś pozostałe - żurawie samojezdne, żurawie wieżowe, szybkomontujące, szynowe,  kolejowe i na pojazdach kolejowych, pokładowe czy pływające - 5 lat.

W przypadku konserwacji wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia ważność świadectwa kwalifikacyjnego będzie wynosiła 5 lat. Podobnie zresztą jak w przypadku konserwacji podestów ruchomych (stacjonarnych, wiszących, masztowych przejezdnych, załadowczych, na pojazdach kolejowych) oraz suwnic, wciągarek i wciągników (ogólnego przeznaczenia oraz specjalnego przeznaczenia). W przypadku zaświadczeń do konserwacji żurawi termin będzie wynosił 10 lat dla żurawi stacjonarnych, a dla reszty żurawi - 5 lat.

Nowelizacja ustawy i nowe rozporządzenie  mają na celu wyeliminowanie bądź znaczne zmniejszenie liczby nieszczęśliwych wypadków związanych z obsługą i eksploatacją UTB. Z tego też względu przedłużenie posiadanego zaświadczenia będzie możliwe jedynie w przypadku osób, które stale wykonują zadania z zakresu obsługi bądź też konserwacji danego urządzenia.